چن

English: Moon

چن زمین دے گرد کمن آلا اکو پاندھی اے۔ اے زمین توں 384403 کلومیٹر دے پینڈے تے اے۔ ایہ زمین دے دوالے اپنا اک پھیرہ 27.3 دناں چ پورا کردا اے۔ ایہدا قطر زمین دے قطر دا 27%، ایہ زمین دے کنے دا 60% اے تے فیر ایھدا ماس زمین دے ماس دا 81واں انگ بندا اے۔

چن دا زمین اگے اکو ای وکھالہ ریندا اے ۔ سورج مگروں ایہ اسمان تے سب توں لشکدی چیز اے پاویں ایدھے مکھ ہنیرا کولے ورگا اے۔ اسمان تے وکھریاں کرکے ودھیا دسن باجوں تے ایدھے وکھرے روپ ایہناں رل کے ایہنوں پرانے ویلیاں توں بولی، کیلنڈر، آرٹ تے مزہب تے گوڑھے رنگ کیتے نیں۔ چن دی کھچ سوندر وچ چھلاں بناندی اے تے دن نوں تھوڑا جیا لماں کردی اے۔ چن توں زمین دا پینڈا سلانہ 3.82 سینٹی میٹر ودھ ریا اے۔ پر ایہ ناپ پکا نہیں۔

چن بارے کاہڈ اے جے ایہ 4.5 ارب ورے پہلے بنیا سی تے ایہ زمین بنن دے نال ای مگروں بنیا سی۔ چن اکلا اسمانی انگ اے جتھوں تک زمین توں انسان اپڑیا اے۔ سوویت یونین دا لونا پروگرام 1959 وچ پہلا سی جیہڑی خلائی جہاز نال چن تے اپڑیا سی۔ امریکی ناسا دا اپالو پروگرام وچ اپالو 8 وچ پہلی واری تن انساناں نے 1968 وچ چن دے دوالے چکر کٹیا تے فیر 1968 توں 1972 تک 6 واری انسان چن تے اتریا پہلی واری اپالو 11 والی اڈاری وچ 20 جولائی 1969 نوں۔ ایہناں وچ چن توں 380 کلو پڑی زمین تے ٹؤ کے لیائی گئی جس توں چن دا مڈھ، اندرلا ٹانچہ تے تریخ بجھی گئی۔ 1972 وچ اپالو 17 دے مشن مگروں فیر کوئی انسان چن تے نہیں گیا۔ کئی دیساں نے اودے دوالے کمن والے سیارے وی کلے۔ چن تے ہر دیس دا بندا جاسکدا اے۔