ပိုတက်ဆီယမ်

Potassium,  ₁₉K

Potassium pearls (in paraffin oil, ~0,5 cm each)
Spectral lines of potassium
ယေဘုယျ ဂုဏ်သတ္တိများ
အမည်၊ သင်္ကေတ	potassium, K
အသံထွက်	/
အဆင်း	silvery gray
Potassium in the periodic table
Na ↑ K ↓ Rb အာဂွန် ← potassium → ကယ်လဆီယမ်
အက်တမ် အမှတ်စဉ် (Z)	19
အုပ်စု၊ ဘလော့	group 1 (alkali metals), s-block
ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယား	period 4
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ	အယ်လ်ကာလီသတ္တု
စံ အက်တောမစ် အလေးချိန် (±) (Ar)	39.0983(1)[၁]
အီလက်ထရွန် ပြုပြင်မှု	[Ar] 4s1
per shell	2, 8, 8, 1
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်သတ္တိများ
ဖေ့စ်	အစိုင်အခဲ
အရည်ပျော်မှတ်	336.7 K ​(63.5 °C, ​146.3 °F)
အရည်ဆူမှတ်	1032 K ​(759 °C, ​1398 °F)
သိပ်သည်းမှု (အခန်းအပူချိန်)	0.862 g/cm3
0.828 g/cm3
Critical point	2223 K, 16 MPa[၂]
ဖျူးရှင်းအပူ	2.33 kJ/mol
အငွေ့ပျံခြင်း အပူ	76.9 kJ/mol
မိုလာ အပူအင်အား	29.6 J/(mol·K)
အက်တောမစ် ဂုဏ်အင်များ
အောက်ဆိုဒ်ဒေးရှင်း အခြေနေ	+1, −1 ​(a strongly basic oxide)
အီလက်ထရွန် ဆန့်ကျင်ဘက်ဓာတ်	Pauling scale: 0.82
အိုင်ယွန်းပြုခြင်းစွမ်းအင်	1st: 418.8 kJ/mol 2nd: 3052 kJ/mol 3rd: 4420 kJ/mol (more)
အက်တောမစ် အချင်းဝက်	empirical: 227 pm
ကိုဗေးလန့်အချင်းဝက်	203±12 pm
ဗန်ဒါဝေါ့စ် အချင်းဝက်	275 pm
Miscellanea
ပုံဆောင်ခဲ ဖွဲ့စည်းပုံ	​body-centered cubic (bcc)
အသံ၏အမြန်နှုန်း	2000 m/s (at 20 °C)
အပူ ပြန့်ကားမှု	83.3 µm/(m·K) (at 25 °C)
အပူစီးကူးမှု	102.5 W/(m·K)
လျှပ်စစ် ခုခံမှု	72 nΩ·m (at 20 °C)
သံလိုက်ဓာတ်	paramagnetic[၃]
သံလိုက် ထိတွေ့နိုင်မှု (χmol)	+20.8·10−6 cm3/mol (298 K)[၄]
Young's modulus	3.53 GPa
Shear modulus	1.3 GPa
Bulk modulus	3.1 GPa
Mohs hardness	0.4
Brinell hardness	0.363 MPa
CAS Number	7440-09-7
သမိုင်းကြောင်း
ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုနှင့် ပထမဆုံးခွဲထုတ်ခြင်း	Humphry Davy (1807)
Most stable isotopes of potassium
iso NA သက်တမ်းဝက် DM DE (MeV) DP 39K 93.258% is stable with 20 neutrons K 0.012%  y 1.311 Ca ε 1.505 Ar 1.505 40Ar 41K 6.730% is stable with 22 neutrons
ကြည့်ရှု | references | in Wikidata

ပိုတက်ဆီယမ် (Potassium) ဆိုသော စကားလုံးသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား ပိုတက်ရှ်ခေါ်(ဓာတ်ဆား) ဆိုသော ဝေါဟာရမှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ဓာတုဗေဒသင်္ကေတအားဖြင့် [K]ဖြင့်သတ်မှတ်ပြီး ၎င်း သင်္ကေတသည်လည်း လက်တင်ဘာသာစကား [kalium] မှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး အယ်လကာလီ [alkali] ဟုအဓိပါယ်သက်ရောက်သည်။ ပိုတက်ဆီယမ်သည် ပျော့ပြောင်းသော ငွေရောင် နှင့်အဖြူရောင်စပ်နေသော သတ္တုအမျိုးစားဖြစ်ပြီး အလှည့်မှန်ဇယား၏ အယ်လကာလီအုပ်စုထဲ တွင်ရှိသည်။ ပိုတက်ဆီယမ်[K] သတ္တုအား ဖြတ် တောက်လိုက်သောအခါ တောက်ပသောငွေရောင် ကိုတွေ့ရပါသည်။ထို့နောက် လေထုထဲတွင် လျင်မြန်စွာ ဓာတ်ပြုပြီး အောက်ဆိုဒ်အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားကာ မိနစ်အနည်းငယ် အတွင်းတွင် အရောင် မှေးမှိန်သွားကြောင်းတွေ့ရသည်။ ထို့ကြောင့်၎င်းကို ဆီ(သို့) အမဲဆီ သုတ်လိမ်း၍ ထိမ်းသိမ်းထားနိုင်သည်။ ပိုတက်ဆီယမ်သည် ဓာတ်ပြုပြီးနောက်တွင် ဟိုက်ဒရိုဂျင် ထုတ်လွှတ် မှုကြောင့် ရေပေါ်တွင်ပေါ့ပါးစွာ ပေါ်နေနိုင်သည်။ ဓာတုဗေဒနယ်ပယ်တွင် ပိုတက်ဆီ ယမ်ကို အိုင်းရွန်း [K+] အသွင်ဖြင့်တွေ့နိုင်သည်။