Пяцідзясятніцтва

Агульныя звесткі

Пяцідзясятніцтва — адна з познепратэстанцкіх плыняў хрысціянства, якая паўстала напачатку XX стагоддзя ў ЗША. Яе ідэйныя вытокі ляжаць у рэлігійна-філасофскім руху рывайвялізму (анг. revival — «адраджэнне, абуджэнне»), які паўстаў у XVIII стагоддзі сярод паслядоўнікаў шэрагу пратэстанцкіх цэркваў ЗША, Англіі і іншых краін, і ў развітым у яго рамках « Руху святасці» (анг. Holiness Movement).

У аснову веравучэння пяцідзясятнікаў пакладзена евангельская паданне пра сыходжанне Святога Духа на апосталаў — вучняў Хрыста на 50-ты дзень пасля яго ўваскрасення (гл. свята Пяцідзясятніцы), што і дало назву плыні. Пяцідзясятнікі надаюць асобае значэнне хрышчэнню Святым Духам кожнага верніка, разумеючы яго як адменнае духоўнае перажыванне, што нярэдка суправаджаецца рознымі эмоцыямі, у момант якога на адроджанага верніка сыходзіць сіла Святога Духу. Фізічнай прыкметай хрышчэння Святым духам з’яўляецца дар гаварэння на іншых мовах. Пяцідзясятнікі лічаць гэта перажыванне падобным перажытаму апосталамі на пяцідзясяты дзень пасля ўваскрасення Хрыста. Адсюль іх сцверджанне, што сапраўднаму верніку неабходны непасрэдныя зносіны з Богам праз Святога Духа.

Пяцідзясятнікі перакананы, што сіла, якую вернік атрымвае ў выніку Хрышчэння Святым Духам, знешнім чынам выяўляецца маўленнем на іншых мовах (ср. Дзеі Ап. 2:4, 10:44-46, 19:6). Спецыфічнае разуменне з’явы «маўлення на іншых мовах» ( гласалаліі) з’яўляецца адметнай асаблівасцю пяцідзясятнікаў. Пяцідзясятнікі лічаць, што ёсць дар маўлення на іншых мовах, які выяўляецца ў міжвольным маўленні на замежных мовах падчас евангелізацый, таксама як і дар праракавання, але ёсць таксама і малітва Святым Духам, якая ёсць маўленне на мовах «анёльскіх» (ліст да Рымл. 8:26, Еф. 6:18). Неабходны для пяцідзясятнікаў абрад «хрышчэння Святым Духам» дасягаецца асаблівым комплексам маленняў і пастоў. Паводле вучэння, «хрышчэнне Духам Святым» нельга атрымаць за справы, але толькі па ласцы Божай.

Хрысціяне пяцідзясятніцкіх дэнамінацый вераць, што Дух Святой таксама дае дары слова мудрасці, слова ведаў, веры, вылячэнні, дзіву тварэння, прароцтвы, адрозніванні духаў, вытлумачэнні моў, паводле Бібліі 1 Ліст Карынфянам. Таксама для пяцідзясятнікаў характэрна наяўнасць прарокаў і прарочыц.

Вячэра Гасподня ў мінскай царкве ХВЕ «Гефсіманія»

Сярод пяцідзясятнікаў асобае месца маюць таямніцы — воднае хрышчэнне і Вячэра Гасподня (Хлебапераламленне). Таксама прызнаюць наступныя абрады: шлюб, дабраславенне дзяцей, малітва за вылячэнне хворых, пасвячэнне, у некаторых мясцовых цэрквах абмыванне ног (падчас Вячэры Гасподняй).

На працягу ўсяго часу свайго існавання важны бок пяцідзясятніцкага багаслоўя складае «навука аб набожнасці», якая клічыць паслядоўнікаў да справядлівага жыцця паводле Святога пісання: да адмовы ад алкаголю, курэння, наркотыкаў, азартных гульняў, да маральнасці ў пытаннях сям’і і шлюбу, працавітасці.

Традыцыйныя кансерватыўныя пяцідзясятнікі не ўжываюць супраць чалавека зброі. Некаторыя пяцідзясятнікі пільнуюцца дактрыны «непярэчання злу» і не бяруць у рукі зброю ні пры якіх умовах (як яны лічаць, падобна Хрысту і апосталам, якія памерлі пакутніцкай смерцю, не ўжываючы якіх-небудзь сілавых метадаў абароны).

Акрамя таго, сярод хрысціян рознага кірунку, нярэдка сустракаюцца паслядоўнікі вучэння пра адзінасць Бога (Коратка: Бог Айцец, Бог Сын, Бог Дух Святы — не ёсць тры розных асобы, а адзін Бог, які з’явіўся ў целы, у асобе Ісуса Хрыста. Матфея 1:20, 1-е Цімафея 3:16)).